Hiện nay, nguồn rau sạch ngày càng đắt đỏ nên nhiều gia đình có xu hướng tự trồng rau sạch tại nhà. Tuy nhiên, khác với cách truyền thống, bạn đã biết cách trồng rau thủy canh trong thùng xốp chưa? Không cần hệ thống chuyên nghiệp như nông trại, bạn vẫn có thể có rau sạch, xanh, ngon cho gia đình. Hãy theo dõi bài viết dưới đây của K69Decor để biết cách trồng rau thủy canh tại nhà dễ dàng bằng thùng xốp nhé.
Trồng rau thủy canh là gì?
Thủy canh là phương pháp trồng rau được trồng hoàn toàn trong nước, không dùng đất. Nước trồng rau thủy canh được gọi là dung dịch dinh dưỡng. Cũng giống như đất, nước dùng để trồng rau được hòa tan hoàn toàn các chất dinh dưỡng cần thiết để nuôi cây. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, rau thủy canh hấp thụ dinh dưỡng nhanh gấp nhiều lần so với trồng rau thủy canh.

Ưu điểm
– Không chiếm đất trồng, tiết kiệm diện tích một cách tối đa, đặc biệt thích hợp cho các khu chung cư, nhà phố.
– Năng suất cây trồng cao do cây hấp thụ tốt chất dinh dưỡng, hạn chế sâu bệnh.
– Không tốn nhiều thời gian, công sức và chi phí chăm sóc vì phương pháp này không có cỏ dại và giảm khả năng phát sinh mầm bệnh.
– Tiết kiệm nước vì dung dịch dinh dưỡng trong bể hạn chế tối đa sự thoát hơi nước, do đó không cần tưới nhiều nước để giữ ẩm cho đất.
– Cây rau ít bị ảnh hưởng bởi ngoại cảnh, vì trồng rau thủy canh thường có mái che và đảm bảo chất lượng của dung dịch dinh dưỡng. Không ô nhiễm đất, không thuốc trừ sâu, rau thật sự xanh, ngon, sạch.

Nhược điểm
– Hạn chế các giống cây trồng vì không phải tất cả các loại cây hoặc rau đều thích hợp với phương pháp thủy canh.
– Các vấn đề sâu bệnh (nếu chúng phát sinh) thường lây lan nhanh chóng vì thủy canh liên quan đến một hệ thống được kết nối chặt chẽ, đặc biệt là các bể chứa dung dịch dinh dưỡng.
– Thùng xốp được làm từ những hạt nhựa EPS khó phân hủy sẽ gây ô nhiễm môi trường, đây không phải là chất liệu đặc biệt nên nếu có ánh sáng mạnh chiếu qua rất dễ làm nóng dung dịch dinh dưỡng và gây thối rễ.

Các mô hình trồng rau thủy canh hiện nay
– Hệ thống thủy canh đan lát: Đây là hình thức thủy canh đơn giản và ra đời sớm nhất, hiện chỉ có một số nơi thích hợp trồng một vài loại cây sống lâu năm. Nguyên lý hoạt động tương tự như đèn xông tinh dầu sử dụng bấc đèn để cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng.
Cây được trồng trong giá thể và đặt lên trên các bồn chứa dung dịch dinh dưỡng. Người ta để một đầu bấc tiếp xúc với rễ cây, đầu còn lại hút nước và chất dinh dưỡng trong dung dịch dinh dưỡng để nuôi cây. Thông thường, bấc được làm bằng sợi bông hoặc vải.
– Hệ thống thủy canh tĩnh: Mô hình này phù hợp với một số loại cây ngắn ngày. Khi trồng bằng hệ thống thủy canh tĩnh, rễ cây sẽ ngập trong dung dịch dinh dưỡng trong bình, khay, thùng hoặc bể chứa bên dưới. Giá đỡ cây trồng được làm bằng vật liệu nhẹ, và phần nằm trên đầu bể được gọi là bàn nổi. Trong thùng đựng dung dịch dinh dưỡng có lắp thêm hệ thống sục khí oxy giúp rễ cây thở và phát triển tốt.

– Hệ thống hồi lưu: Khác với hệ thống thủy canh tĩnh, ở chế độ hồi lưu, có thêm một máy bơm để điều khiển việc đưa dung dịch dinh dưỡng đến rễ cây theo một chu trình nhất định. Do đó, bộ rễ luôn thông thoáng, tránh úng nước, kiểm soát lượng dinh dưỡng tốt hơn.
– Hệ thống tưới nhỏ giọt: Theo chế độ này, hệ thống máy bơm sẽ tự động bơm dung dịch dinh dưỡng để tưới trực tiếp cho cây, tưới nhỏ giọt, chậm và định kỳ. Các chất dinh dưỡng dư thừa được lọc trở lại bể chứa và có thể được tái sử dụng.
Hướng dẫn trồng rau thủy canh tĩnh tại nhà
Vật liệu bắt buộc
– Các giống có thể trồng thủy canh: Phương pháp trồng rau thủy canh không phải loại rau nào cũng phù hợp nên bạn cần tìm hiểu kỹ đặc tính của từng loại rau cho phù hợp. Thông thường, người ta chọn giống rau dựa vào kích thước của thùng xốp. Một số giống rau có thể trồng thủy canh, cho năng suất cao, dễ nuôi như rau muống, rau dền, mồng tơi, cải cúc, mồng tơi, xà lách.
– Giá thể: giá thể trồng rau thủy canh phải thoáng khí, giữ ẩm tốt. Bạn nên chọn các loại như: Xốp, Xơ dừa hoặc Trấu hun khói.
– Rọ thủy canh: rọ trồng rau thủy canh là loại rổ nhựa có kích thước vừa phải. Đơn giản hơn nữa, bạn có thể dùng cốc nhựa để làm rọ thủy canh, đục nhiều lỗ trên thân và đáy, đường kính khoảng 2 – 3cm.

– Thùng xốp, chậu không có lỗ thoát nước: Bạn cần sử dụng một thùng xốp hoặc chậu không có lỗ thoát nước, kích thước lớn khoảng 30 lít để chứa đầy dung dịch dinh dưỡng. Thùng xốp có thể mua ở các khu chợ, tạ hóa hoặc cửa hàng bán hoa quả.

– Dinh dưỡng: Để pha dung dịch dinh dưỡng, bạn cần có nước sạch và dung dịch dạng bột hoặc dạng nước. Ví dụ, để trồng rau ăn lá theo phương pháp thủy canh, có thể dùng dung dịch Hydro Umat V, đồng thời cần có máy đo nồng độ PPM (để đo nồng độ dinh dưỡng của dung dịch thủy canh đã pha) và máy đo pH.
Tiến hành trồng cây
– Bước 1: Lót chảo bằng ni lông
Đầu tiên, bạn lót bên trong hộp xốp một lớp ni lông đen rồi đổ nước vào. Lớp nylon có chức năng giữ dung dịch dinh dưỡng ở điều kiện tốt nhất, giúp cây phát triển ổn định.
– Bước 2: Đục lỗ trên nắp hộp xốp
Sau đó bạn tiến hành đục lỗ trên nắp hộp xốp. Các lỗ có kích thước vừa phải, tương ứng với đường kính của rọ thủy canh. Số lượng lỗ tùy thuộc vào loại rau và mật độ trồng. Lưu ý rằng khoảng cách tối thiểu giữa các lỗ khoảng 5 – 6 cm.
– Bước 3: Gieo hạt rau
Bước tiếp theo là thực hiện gieo hạt rau. Bạn ngâm giá thể xốp hoặc xơ dừa trong nước khoảng 5 – 10 phút để tạo độ ẩm, lấp đầy 2/3 rọ thủy canh rồi ủ hạt. Mỗi rọ thủy canh chỉ gieo được 2-3 hạt, chú ý gieo hạt để hạt dễ nảy mầm, độ sâu nói chung là 0,5 – 1cm.

– Bước 4: Pha dung dịch thủy canh
Pha dung dịch dinh dưỡng là bước quan trọng và không thể thiếu khi trồng cây thủy canh. Khi trộn phải đảm bảo đúng và đủ nồng độ các chất dinh dưỡng cho từng loại rau, nên lưu ý trước khi trộn. Bạn có thể mua dung dịch thủy canh ở những cửa hàng bán sản phẩm uy tín, chất lượng và pha theo khuyến cáo của nhân viên hoặc hướng dẫn sử dụng. Sau khi trộn đều, đổ dung dịch dinh dưỡng vào thùng xốp sao cho mực nước cách nắp thùng ít nhất 2cm.
– Bước 5: Đặt rọ ươm vào khay thủy canh.
Cuối cùng, bạn đặt chậu thủy canh đã gieo hạt vào lỗ trên nắp thùng Xốp. Đến đây, bạn đã hoàn thành các bước trồng rau thủy canh tại nhà bằng thùng xốp.
Chăm sóc rau thủy canh
– Ánh sáng: rau thủy canh cần được đặt ở nơi có ít nhất 5 – 6 giờ ánh sáng mỗi ngày để phát triển. Tốt nhất nên che chắn rau bằng mái che tránh nắng và gió trực tiếp.
– Nhiệt độ: nhiệt độ môi trường ảnh hưởng đến khả năng thoát nước và hút chất dinh dưỡng của cây. Hầu hết các loại rau trồng thủy canh tại nhà đều thích hợp với nhiệt độ trung bình khoảng 24 – 27 độ C.
Nhiệt độ nước ảnh hưởng đến độ pH và độ hòa tan của dung dịch dinh dưỡng. Nếu nhiệt độ cao, pH sẽ tăng, các chất dinh dưỡng dễ bay hơi ảnh hưởng đến nồng độ chất dinh dưỡng. Vì vậy nhiệt độ nước thích hợp nhất là khoảng 18 – 25 độ C.
– Nước tưới: trong giai đoạn vườn ươm, bạn phải thường xuyên tưới nước cho cây dưới dạng sương với nước trong. Việc này nhằm giữ độ ẩm cho giá thể và giúp hạt nhanh nảy mầm.
– Dinh dưỡng: khi rau bắt đầu nảy mầm, dung dịch dinh dưỡng được đổ vào thùng xốp, liều lượng tăng dần theo mùa sinh trưởng của rau. Cứ 3 – 4 ngày mở nắp, quan sát lượng dung dịch dinh dưỡng bên trong, kiểm tra độ pH và nồng độ dung dịch dinh dưỡng, bổ sung kịp thời.

>>> Xem thêm: Cách trồng và chăm sóc hoa dừa cạn
– Sâu bệnh: với cách bạn trồng rau thủy canh tại nhà trong thùng xốp, rau sẽ bị thiếu oxy do rễ ngập trong dung dịch dinh dưỡng. Hoặc ánh sáng mạnh ảnh hưởng đến nồng độ dinh dưỡng và gây thối rễ. Ngoài ra, nếu thiếu chất dinh dưỡng, cây có thể bị vàng lá, lùn.
Để phòng trừ sâu bệnh, bạn cần sục khí oxy thường xuyên để tạo độ thông thoáng và cho rau phát triển tốt. Kiểm soát điều kiện nhiệt độ, ánh sáng, độ pH và chất dinh dưỡng thích hợp cho rau. Cắt tỉa những lá vàng héo úa và loại bỏ và thay thế những cây còi cọc hoặc hư hỏng để chúng không lây lan sang những cây khỏe mạnh khác.
– Thu hoạch: thời gian và phương pháp thu hoạch khác nhau tùy thuộc vào loại rau được trồng. Đối với một số loại rau, bạn nên nhổ cả cây và trồng đợt mới. Đối với một số loại rau, cây tiếp tục phát triển trong vụ mới, khi thu hoạch thường cắt rễ. Các loại rau sau khi thu hoạch đã được làm sạch có thể sử dụng tùy theo nhu cầu của gia đình.