1. Điều kiện sinh trưởng của nấm rơm
Nấm rơm sinh trưởng ở các vùng nhiệt đới. Tơ nấm và quả thể được ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:
- Nhiệt độ: Nấm rơm phát triển tốt trong môi trường ấm. Nhiệt độ từ 15-40oC là lý tưởng cho tơ nấm phát triển, với nhiệt độ tối ưu là 35 +/-2oC. Nhiệt độ khoảng 25-30oC sẽ đảm bảo sự ổn định trong quá trình hình thành quả thể, nhưng 28 +/-2oC sẽ là lựa chọn tốt hơn.
- Độ ẩm: Nguyên liệu trồng cần giữ ẩm từ 50-70%, với mức tốt nhất là 60+/-5% trong giai đoạn phát triển tơ nấm. Đối với quả thể, độ ẩm cần duy trì từ 80-100%, với mức hiệu quả nhất là 90+/-5%.
- Độ thoáng khí: Vùng trồng cần có độ thông khí tốt, để hạn chế nhiễm nấm khác và tăng nồng độ oxy và giảm CO2 trong quá trình hô hấp.
- Độ pH: Giai đoạn nuôi ủ tơ và hình thành quả thể yêu cầu độ pH từ 6-7. Đối với tơ nấm, pH 6,5 thúc đẩy tăng trưởng mạnh nhất, trong khi pH dưới 6 thì tăng trưởng yếu đi.
- Ánh sáng: Ánh sáng tán xạ và phân bố đều giúp nấm hình thành quả thể tốt, nhưng trong giai đoạn nuôi ủ tơ thì nấm cần phát triển hoàn toàn trong môi trường tối.
Từ những nghiên cứu về điều kiện sinh trưởng của nấm rơm, chúng ta đã rút ra được cách trồng nấm rơm một cách hiệu quả.
2. Chuẩn bị trồng nấm rơm tại nhà
2.1 Thời gian trồng
Thời gian trồng là yếu tố quan trọng quyết định thành công của cách trồng nấm rơm.
Với kỹ thuật hiện nay, nấm rơm có thể trồng quanh năm. Trong giai đoạn đông xuân, khi thời tiết lạnh và gió mạnh, cần làm rào chắn gió và bố trí mô nấm thẳng góc với hướng gió để giữ ấm tốt. Trong mùa mưa, cần có mái che hoặc lên mô cao và dày để tránh ngập úng, giảm ẩm và thoát nước tốt.
2.2 Địa điểm trồng
Địa điểm trồng nấm cần được lựa chọn một cách thích hợp để đảm bảo sự phát triển của cây.
Nấm rơm cần ánh sáng mặt trời trực tiếp để phát triển, vì vậy địa điểm trồng nên có bóng mát như vườn cây, xung quanh nhà,… Ngoài ra, nơi trồng cần có nền đất khô ráo, gần nguồn nước tưới và thoáng mát, sạch sẽ để tránh mầm bệnh.
2.3 Vật liệu trồng
Nguyên liệu trồng nấm rơm rất đơn giản và dễ tìm như rơm rạ, bã mía, bẹ chuối khô, mùn cưa đã hoai mục, bông gòn,… Rơm rạ cần được ngâm qua nước rồi vớt lên để ráo, sau đó chất thành đống và đợi 3 ngày trước khi sử dụng. Rơm phải được phơi khô hoàn toàn để đạt hiệu quả tốt.
Nguồn giống nấm cần được mua từ nơi uy tín và kiểm tra kỹ càng. Chọn loại giống có năng suất cao và đặc tính phù hợp với vùng trồng.
3. Cách trồng nấm rơm
3.1 Cách ủ rơm
Trước khi ủ rơm, cần chuẩn bị nước vôi với tỷ lệ vôi khô 4kg/1m3 nước và tránh chọn rơm bị mục nát hoặc từ ruộng bị cháy rầy. Quá trình này giúp chín rơm, tẩy rửa chất mặn và phèn trong rơm, phân hủy các độc tố từ việc canh tác lúa.
Sau khi ngâm rơm vào nước vôi trong 1 tiếng, lấy từng khối rơm dày 2-3 tất, sau đó tưới ẩm bằng nước. Tiếp tục lớp rơm khác lên cho đến khi đủ chiều ngang 2m, cao 1,5m và dài theo mong muốn. Ủ rơm trong vòng 1 tuần, sau đó đảo rơm từ trong ra ngoài và ngược lại, có thể rải vôi bột trong quá trình ủ rơm.
Lưu ý: Để tránh rơm dưới đất bị hư hỏng, cần đặt vỉ cây kê cao và sử dụng ống thông hơi để rơm chín đều (khoảng cách 2m/cây). Dùng chân dậm xung quanh khối rơm, chỉ dậm nhẹ ở giữa và tưới nước. Phủ lên một lớp lá chuối hoặc nilon để giữ ẩm và nhiệt độ cho khối rơm.
3.2 Chọn meo giống
Chuẩn bị meo giống trước khi ủ rơm. Meo nấm phải từ 13-16 ngày tuổi và không quá 10 ngày. Tơ nấm dày, trắng như lông chim và chạy thẳng, ăn kín đáy. Thường có mùi thơm nhẹ đặc trưng, nếu có mùi chua thì đã bị hỏng. Tránh chọn meo bị nhão, đáy ẩm ướt hoặc túi bị nhiễm độc (có đốm nâu hoặc đen).
4. Xếp mô và rắc meo giống
Có hai cách để xếp mô và rắc meo giống.
Cách 1: Sọc nhẹ rơm trên mặt liếp, sau đó rải lớp rơm trên mặt và tưới ẩm. Dùng tay nén rơm thành luống rộng 50cm và cao 20cm ở lớp rơm đầu tiên. Rải meo giống hai bên luống (cách rìa 5-7cm) và lặp lại thao tác với các lớp tiếp theo. Trải lớp rơm cuối cùng dày 4-5cm, không cần rải meo và tưới nước. Nén dẽ rơm và vuốt mặt ngoài luống cho gọn gàng và phẳng, để không làm hỏng nấm trong quá trình thu hoạch.
Cách 2: Rơm đã ủ chín được trộn với phân hữu cơ (cám gạo, bột đậu,…). Chuẩn bị sọt nhựa có lỗ với đường kính 50-60cm (có thể sử dụng lại nhiều lần). Cho rơm vào sọt theo từng lớp, không nén quá chặt. Rải meo nấm trên từng lớp, với bán kính 25-30cm. Nén nhẹ rơm quanh rổ để có độ nảy. Đảm bảo rơm được cho đầy sọt và chất nhô lên để tăng diện tích bề mặt.
Tùy theo mùa để thay đổi độ dày khi đập rơm sao cho phù hợp. Trong mùa nóng, rơm nên mỏng để dễ thoát nhiệt. Trong mùa lạnh và mưa, rơm nên dày hơn để giữ nhiệt và chống thấm nước.
5. Cách chăm sóc
Nấm rơm phát triển tốt khi được chăm sóc đúng cách. Để chăm sóc nấm rơm tốt nhất, cần có bảng đo nhiệt độ và độ ẩm, cũng như hệ thống tưới phun sương.
Trong 3 ngày sau khi giống được cấy, cần hạn chế hoặc không tưới nước và phủ lớp nilon hay lưới phản quang để giữ ẩm, nhiệt độ và tránh sáng.
Từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 8, có thể thu hẹp hoặc loại bỏ lớp phủ và tưới nước đều trên bề mặt nấm và xung quanh. Kiểm tra và duy trì nhiệt độ 35-38oC để nấm phát triển tốt nhất.
Khi tơ nấm bắt đầu ăn giá thể sau khoảng 8-9 ngày, cần tưới nhiều nước hơn. Tưới ẩm đều trên bề mặt nấm, với lượng nước đậm hơn bình thường.
Từ ngày thứ 13-14, khi thấy những đầu nấm nhỏ bắt đầu hình thành, tiếp tục tưới ẩm như bình thường, nhưng chủ yếu sử dụng vòi tưới cao để không làm đứt tơ nấm.
6. Cách thu hoạch
Nấm rơm chỉ cần 10-14 ngày là có thể thu hoạch. Thời gian thu hoạch phụ thuộc vào loại meo và cách ủ. Mỗi ngày có thể thu hoạch 2 lần, vào sáng sớm trước 6h và khoảng 14-15 giờ chiều.
Quả thể thường hình thành từ ngày thứ 12-15 và có thể thu hoạch. Tiếp theo, trong vòng 7-8 ngày, nấm rơm sẽ phát triển đợt thứ 2 và cần tiếp tục thu hoạch trong vòng 3-4 ngày. Sau đó, kết thúc quá trình trồng (25-30 ngày).
Điều kiện thuận lợi sẽ giúp nấm rơm sinh trưởng và phát triển liên tục. Cây mọc thành cụm, nên chọn những cây còn có búp và đầu nhọn để thu hoạch. Chỉ cần xoay nhẹ cây nấm và tách ra khỏi mô, không để lại chân nấm. Khi chân nấm thối rữa, sẽ làm hỏng các nấm kế bên và gây bệnh. Khi thu hoạch xong, cần đặt lại mô rơm cẩn thận.
Trung bình, mỗi ngày thu được 1,5kg nấm trên 1m mô rơm. Nấm rơm nên được sử dụng trong vòng 2-3 giờ và bảo quản ở nhiệt độ từ 10-15oC.
Hãy nắm bắt ngay cách trồng nấm rơm tại nhà siêu đơn giản nhanh thu hoạch của Thiết Kế Thi Công Nội Thất K69Decor trong bài viết hôm nay nhé. Vừa giúp cải thiện kinh tế, vừa mang đến những món ăn dinh dưỡng, còn gì tuyệt vời hơn!